Encyklopedia samochodu
Hasła na: S
Saab
marka samochodów - zobacz Katalog samochodów seryjnych - Saab
SBR
(ang. Seat Belt Remainder) - system informujący podczas jazdy, że nie został zapięty pas bezpieczeństwa kierowcy lub pasażera siedzącego obok kierowcy. Sygnalizacja odbywa się zarówno przez odpowiednią lampkę kontrolną umieszczoną w zestawie wskaźników jak i przez sygnalizator akustyczny.
SCR
(ang. Selective Catalytic Reduction) - Selektywna Redukcja katalityczna. Ogólne określenie metody redukcji szkodliwych dla środowiska tlenków azotu (NOx) zawartych w spalinach silników Diesla. Metoda polega na wtryskiwaniu płynu AdBlue na strumień spalin w katalizatorze. Zachodzi w nim reakcja redukcji tlenków azotu, a jej produktami są dwuatomowy azot oraz woda.
SDI
(ang.Semi Direct Injection) - pośredni wtrysk paliwa do silnika (oznaczenie stosowane dla samochodów grupy Volkswagena wyposażonych w silnik Diesla)
Seat
marka samochodów - zobacz Katalog samochodów seryjnych - Seat
Sedan
nazwa trzybryłowego nadwozia zamkniętego, które charakteryzuje się wyraźnym segmentem tylnym, mieszczącym bagażnik (lub silnik). Nadwozia tego rodzaju mogą występować zarówno jako modele dwudrzwiowe jak i czterodrzwiowe. Do określenia tego rodzaju nadwozia stosuje się również nazwę pochodzącą z języka francuskiego - Sedan. Przykładem samochodu z nadwoziem typu notch-back jest Volkswagen Bora.
SEFI
(ang. Sequention Electronic Fuel Injection) - sekwencyjny wtrysk paliwa sterowany elektronicznie, stosowany w nowoczesnych silnikach o zapłonie iskrowym. Jest to nowsza wersja wtrysku wielopunktowego dla silników ZI, w której każdy wtryskiwacz dawkuje paliwo w dokładnie określonej fazie cyklu pracy danego cylindra silnika.
Semi-cabriolet
Ogólne określenie typu nadwozia, które łączy w sobie jednocześnie cechy nadwozia otwartego i zamkniętego. W nadwoziach tych stosuje się odejmowaną lecz sztywną część dachu, która jest montowana między ramą okna przedniego a specjalnym poprzecznym wzmocnieniem dachu (pałąkiem), łączącym środkowe słupki nadwozia. Płat dachu, po zdjęciu mieści się w bagażniku pojazdu, albo za siedzeniami. Pionierem tego typu nadwozi była firma Porsche, która w 1965 roku podjęła produkcję modelu 911 w wersji pod nazwą Targa. Ta nazwa własna została w Niemczech przyjęta jako synonim ogólnego określenia semi-cabriolet.
SI
(ang. Spark Ignition) - ogólne określenie zapłonu elektrycznego, polegającego na spowodowaniu wyładowania iskrowego, od którego zapala się sprężona mieszanka paliwowo-powietrzna w cylindrze silnika.
Sidebag
(z ang. poduszka boczna) - określenie poduszki gazowej mającej na celu ochronę kierowcy i pasażerów przed skutkami uderzenia bocznego. Poduszka tego rodzaju umieszczona jest bocznej części oparcia siedzenia. Pierwszym samochodem wyposażonym seryjnie w taką poduszkę był model Volvo 850.
SIDI
(ang. spark ignition direct injection) - zapłon iskrowy z wtryskiem bezpośrednim). Oznaczenie zastosowane dla nowej rodziny silników firmy Opel. Silniku typu SIDI są produkowane na Węgrzech i stosowane w modelach Astra, Cascada, Insignia i Zafira.
Silnik czterosuwowy
Silnik czterosuwowy jest to silnik, w którym cały jeden pełny cykl pracy silnika zamyka się w czterech suwach przypadających na dwa obroty wału korbowego. Pierwszy suw, zwany suwem napełnienia obejmuje dostarczenie czynnika roboczego do cylindra poprzez otwarty zawór dolotowy, przy jednoczesnym przemieszczaniu się tłoka do dolnego martwego położenia. Drugim suwem jest suw sprężania, który rozpoczyna się w dolnym martwym położeniu po zamknięciu zaworu dolotowego. Podczas tego suwu, tłok przemieszcza się z DMP do GMP sprężając czynnik roboczy, a przed osiągnięciem przez tłok górnego martwego położenia następuje zapłon mieszanki paliwowo-powietrznej (ZI) lub wtrysk oleju napędowego (ZS). Trzecim suwem jest suw rozprężania, lub inaczej pracy, w trakcie którego tłok, pod wpływem działania wysokiego ciśnienia gazów spalinowych przemieszcza się z GMP do DMP. Podczas czwartego suwu, suwu wylotu następuje usunięcie gazów spalinowych poprzez otwarty zawór wylotowy pod wpływem ruchu tłoka przesuwającego się z DMP do GMP.
Silnik czterosuwowy dolnozaworowy
Silnik wyposażony w dolnozaworowy układ rozrządu. W takim rozwiązaniu komory spalania w poszczególnych cylindrach mają dużą powierzchnię i niekorzystne kształty. Dolnozaworowy układ rozrządu stosowano w starszych silnikach, ale jego wady spowodowały, że został zastąpiony różnymi wariantami układu górnozaworowego.
Silnik czterosuwowy górnozaworowy
Silnik wyposażony w górnozaworowy układ rozrządu, w którym zawory znajdują się w głowicy w pozycji wiszącej. Stosowane są różne rozwiązania takiego układ rozrządu. W przypadku zastosowania układu górnozaworowego komory spalania w poszczególnych cylindrach mają małą powierzchnię i korzystne kształty. Z racji licznych zalet górnozaworowy układ rozrządu całkowicie wyparł układ dolnozaworowy.
Silnik spalinowy
Silnik spalinowy to maszyna cieplna dostarczająca energię mechaniczną uzyskaną w wyniku wykorzystania ciepła powstałego ze spalania mieszanki paliwowo-powietrznej w wewnętrznej przestrzeni roboczej. Gorące spaliny pod wysokim ciśnieniem wymuszają przemieszczenia ruchomych części roboczych. Podczas tego ruchu spaliny rozprężają się i ochładzają. W zależności od konstrukcji ruchomych części roboczych silniki spalinowe dzielą się na wirnikowe (turbinowe) i tłokowe.
Silnik spalinowy tłokowy
Silnik spalinowy o ruchomych elementach roboczych w postaci tłoka (tłoków). Tłoki pod naporem spalin wymuszają ruch obrotowy wału silnika. Ruchy tłoków są cykliczne i powodują chwilowe zmiany objętości przestrzeni roboczych w cylindrach silnika umożliwiając powtarzanie pełnych obiegów pracy. W samochodach rozpowszechnione są silniki o tłokach walcowych wykonujących ruch posuwisto-zwrotny. Silniki o tłokach wirujących (np. silnik Wankla) stosowane są sporadycznie.
SKD
(ang. Semi Knocked Down) - rozłożony częściowo na elementy składowe. Anglojęzyczne określenie dotyczące przemysłowego montażu samochodów, oznaczające że pojazd jest składany z komponentów złożonych wcześniej w większe zespoły i uzupełniany o pozostałe elementy. W tym systemie nadwozie dostarczane jest jako kompletne (z wyposażeniem), a także z wbudowanym zespołem napędowym i elementami podwozia.
Skoda
marka samochodów - zobacz Katalog samochodów seryjnych - Skoda
Skok tłoka silnika
Odległość jaką pokonuje tłok silnika spalinowego podczas jednego suwu, czyli między górnym martwym położeniem (GMP) a dolnym martwym położeniem (DMP)
Skrzynia biegów
Skrzynią biegów nazywa się zespół, który służy w samochodzie do zmiany przełożeń dynamicznych i kinematycznych pozwalających na pokonywanie bieżących oporów ruchu i jazdę z różnymi prędkościami. Dodatkowo skrzynia musi umożliwiać jazdę do tyłu i pracę silnika na biegu luzem. We współczesnych samochodach stosowane są różne rozwiązania skrzyń stopniowych i bezstopniowych.
Skrzynia biegów automatyczna
Ogólne określenie skrzyni biegów, w której zmiana poszczególnych przełożeń odbywa się samoczynnie bez udziału kierowcy. Dźwignia sterująca zwana selektorem służy jedynie do wyboru trybu pracy skrzyni. W tej grupie mieszczą się zarówno skrzynie hydromechaniczne jak i bezstopniowe cierne typu CVT.
Skrzynia biegów automatyczna hydromechaniczna
Skrzynia hydromechaniczna składa się z dwóch podstawowych zespołów: przekładni hydrokinetycznej oraz zespołu mechanicznych przekładni planetarnych. Bezstopniowa przekładnia hydrokinetyczna samoczynnie dostosowuje odbierany moment obrotowy do wielkości obciążenia wynikającego z warunków ruchu samochodu. Przekładnie mechaniczne o liczbie biegów 3-6 służą do zwiększenia zakresu przełożeń całej skrzyni biegów. Przekładnie mechaniczne zmieniane są przez specjalny układ automatycznego sterowania.
Skrzynia biegów manualna
Ogólne określenie mechanicznej skrzyni biegów z tradycyjnym ręcznym sposobem zmiany poszczególnych przełożeń.
Skrzynia biegów mechaniczna
Mechaniczna skrzynia biegów składa się z kilku par walcowych kół zębatych, osadzonych na wałkach i realizujących określoną liczbę biegów. Zmiana biegów odbywa się zwykle ręcznie ale coraz częściej stosuje się układy do automatyzacji zmiany biegów i sterowania sprzęgłem. Liczba biegów do przodu, we współczesnych samochodach, mieści się w granicach od 4 do 6, a w starych samochodach stosowano skrzynie trzybiegowe.
Skrzynia przekładniowa
Skrzynią przekładniową nazywa się zespół, który służy w samochodzie do zmiany przełożeń dynamicznych i kinematycznych pozwalających na pokonywanie bieżących oporów ruchu i jazdę z różnymi prędkościami. Dodatkowo skrzynia musi umożliwiać jazdę do tyłu i pracę silnika na biegu luzem. We współczesnych samochodach stosowane są różne rozwiązania skrzyń stopniowych i bezstopniowych.
Slick
Anglojęzyczne określenie opony z gładkim bieżnikiem pozbawionym rowków, stosowanej do celów sportowych na suchych nawierzchniach.
SLS
(ang.Self Leveling Suspension) - zawieszenie kół samochodu wyposażone w układ samoczynnego poziomowania nadwozia, niezależnie od rozkładu obciążenia na osie
Sonda Lambda
Czujnik określający zawartość tlenu w spalinach opuszczających kolektor wydechowy silnika benzynowego. Jest to niewielki element metalowo-ceramiczny umieszczony (wkręcony) przed katalizatorem, który przekazuje sygnał do elektronicznego sterownika silnika, aby ten odpowiednio dobrał dawkę paliwa w celu uzyskania stechiometrycznego składu mieszanki.
Speedster
Typ otwartego dwuosobowego nadwozia o charakterze sportowym. Charakteryzuje się niską szybą przednią i spartańskim wyposażeniem. Może być pozbawiony dachu lub wyposażony w lekki składany dach z nieprzemakalnej tkaniny, pełniący rolę pokrowca nad wnętrzem pojazdu.
SPI
(ang. Single Point Injection) - układ wtrysku paliwa lekkiego (benzyny) stosowany w niektórych silnikach ZI, zwany także wtryskiem jednopunktowym. Paliwo dostarczane jest do kanału dolotowego silnika przez centralnie umieszczony pojedynczy wtryskiwacz elektromagnetyczny znajdujący się nad przepustnicą. Pracą wtryskiwacza steruje elektroniczna centralka, która otrzymuje sygnały z wielu czujników i na tej podstawie dobiera parametry wtrysku paliwa.
Spider
Nazwa dwudrzwiowego otwartego nadwozia o charakterze sportowym. Klasyczny roadster ma tylko dwa indywidualne siedzenia. Miękki składany dach mieści się po złożeniu we wnęce za siedzeniami i jest przykryty specjalną pokrywą dopasowaną do kształtu nadwozia. W najprostszych rozwiązaniach dach ten jest całkowicie odpinany. Dodatkowym wyposażeniem takiego pojazdu może być odejmowany sztywny dach tzw. hardtop. W niektórych krajach ten rodzaj pojazdu określa się nazwą Spider. Przykładem samochodu z nadwoziem typu roadster jest Porsche Boxster.
Spoiler
Spoiler to angielskojęzyczne określenie elementu odchylającego strugi powietrza. Spoilery stosowane są w celu poprawy charakterystyki aerodynamicznej samochodu. Najwcześniej pojawiły się w pojazdach wyścigowych a w samochodach osobowych zaczęto je stosować od początku lat 70-tych. Głównym celem stosowania spoilerów jest zmniejszenie aerodynamicznej siły nośnej, która podczas szybkiej jazdy zmniejsza nacisk kół na jezdnię przez co obniża się przyczepność. Zjawisko to może być niebezpieczne, gdyż prowadzi do utraty stabilizacji ruchu. Dobrze zaprojektowany spoiler nie powinien powodować zwiększenia oporu aerodynamicznego.
Sprzęgło główne
Mechanizm sprzęgający i rozłączający umieszczony między silnikiem a skrzynią przekładniową. W samochodach mogą być stosowane różne rodzaje sprzęgieł: cierne, hydrokinetyczne lub elektromagnetyczne. Większość pojazdów ma sprzęgła cierne sterowane przez kierowcę lecz coraz częściej stosowane są układy do automatyzacji sterowania takim sprzęgłem.
Średnica zawracania
Średnica zawracania to w ujęciu ogólnym najmniejsza dla danego pojazdu średnica okręgu wyznaczonego na płaszczyźnie jezdni przez zawracający samochód. Pojazd musi mieć maksymalnie skręcone koła, a prędkość jazdy nie powinna być większa niż 5 km/h. W niektórych pojazdach występuje różnica między skrętem w prawo i w lewo, co wynika z konstrukcyjnych ograniczeń wielkości kąta skrętu kół.
Średnica zawracania między krawężnikami
Jest to średnica okręgu wyznaczonego na płaszczyźnie jezdni przez skrajny punkt opony zewnętrznego koła przedniego zawracającego samochodu. Pojazd musi mieć maksymalnie skręcone koła, a prędkość jazdy nie powinna być większa niż 5 km/h.
Średnica zawracania najmniejsza
Najmniejszą średnicę zawracania określa się przez pomiar średnicy okręgu po jakim porusza się środek opony przedniego zewnętrznego koła pojazdu. . Pojazd musi mieć maksymalnie skręcone koła, a prędkość jazdy nie powinna być większa niż 5 km/h.
Średnica zawracania obrysowa
Jest to średnica okręgu wyznaczonego na płaszczyźnie jezdni przez skrajny zewnętrzny punkt nadwozia zawracającego samochodu. Pojazd musi mieć maksymalnie skręcone koła, a prędkość jazdy nie powinna być większa niż 5 km/h.
Stabilizator
Stabilizator jest sprężystym elementem zawieszenia kół, którego zadaniem jest zmniejszenie bocznych przechyłów nadwozia na zakręcie oraz wpłynięcie na kierowalność pojazdu.. Najczęściej ma postać odpowiednio wygiętego pręta o przekroju kołowym, wykonanego ze stali sprężynowej. Może być stosowany przy każdej osi pojazdu.
Station Wagon
określenie typu nadwozia o uniwersalnym charakterze. Kadłub tego nadwozia ma budowę zamkniętą i sylwetkę o formie dwubryłowej, z wydłużoną linią dachu i ze zwiększonym zwisem tylnym. Wnętrze wyposażone jest w dwa lub (rzadziej) trzy rzędy siedzeń. Po złożeniu tylnych siedzeń powstaje zwiększona przestrzeń bagażowa o płaskiej podłodze. W tylnej ścianie znajduje się duży otwór umożliwiający załadunek bagażu oraz jednolita lub dzielona pokrywa obejmująca okno tylne, zwana potocznie tylnymi drzwiami. Ten typ nadwozia we Francji nazywany jest Break, a w krajach anglojęzycznych Station Wagon. Prawidłowa polska nazwa to nadwozie uniwersalne.
Stechiometryczny skład mieszanki
Skład mieszanki paliwowo-powietrznej przy którym zachodzi jej kompletne (zupełne) spalanie. Na takie spalanie jednego kilograma benzyny potrzeba 14,66 kg powietrza. Taki skład mieszanki jest optymalny dla właściwej pracy katalizatora.
Subaru
Japońska marka Subaru powstała w 1953 roku jako oddział samochodowy wielobranżowego koncernu Fuji Heavy Industries. Koncern FHI działa od 1953 roku i produkuje m.in. samoloty, tabor kolejowy, pojazdy dostawcze oraz autobusy. Pierwszym seryjnym samochodem osobowym tej marki był niewielki model noszący oznaczenie 360, który trafił na japoński rynek w 1958 roku
Supercharger
Angielskojęzyczne ogólne określenie sprężarki mechanicznej doładowującej silnik spalinowy, która napędzana jest przez ten silnik. Rozwiązanie stosowane w niektórych samochodach niemieckich (np. Mercedes Benz) i brytyjskich (np. Jaguar).
SUT
(ang. Sport Utylity Truck) - anglojęzyczne określenie odmiany nadwoziowej pojazdów typu SUV, w których tylna część nadwozia ma formę otwartej skrzyni ładunkowej (jak w pojazdach typu pick-up)
SUV
(ang. Sport Utility Vehicle) - specyficzna kategoria rynkowa, która wykrystalizowała się na kontynencie północno-amerykańskim. Zalicza się do niej samochody o podwyższonych możliwościach przewozowych, dynamicznych silnikach i zdolne do jazdy w zróżnicowanych warunkach drogowych. W ramach tej grupy mieszczą się pojazdy różnej wielkości, a więc takie jak Toyota RAV 4, Mercedes Benz ML czy Ford Expedition. Niezależnie od tego poszczególne firmy tworzą własne nazwy dla pojazdów o podobnych cechach jak na przykład: LAV - Luxury Activity Vehicle (Cadillac), RAV - Recreational Active Vehicle (Toyota).
Suw
Suwem nazywa się przemieszczenie tłoka w cylindrze z dolnego martwego położenia w górne lub odwrotnie, podczas którego odbywają się określone procesy termodynamiczne.
SV
(ang. Side Valves) - nazwa rozwiązania układu rozrządu w dolnozaworowym silniku czterosuwowym. Zawory dolotowe (ssące) i wylotowe (wydechowe) umieszczone są pionowo obok cylindrów w kadłubie silnika (w pozycji stojącej). Zawory sterowane są wałkiem rozrządu także umieszczonym w kadłubie silnika, poniżej zaworów.
SW
(ang. Station Wagon) - określenie typu nadwozia o uniwersalnym charakterze. Kadłub tego nadwozia ma budowę zamkniętą i sylwetkę o formie dwubryłowej, z wydłużoną linią dachu i ze zwiększonym zwisem tylnym. Wnętrze wyposażone jest w dwa lub (rzadziej) trzy rzędy siedzeń. Po złożeniu tylnych siedzeń powstaje zwiększona przestrzeń bagażowa o płaskiej podłodze. W tylnej ścianie znajduje się duży otwór umożliwiający załadunek bagażu oraz jednolita lub dzielona pokrywa obejmująca okno tylne, zwana potocznie tylnymi drzwiami. Ten typ nadwozia we Francji nazywany jest Break, a w krajach anglojęzycznych Station Wagon. Prawidłowa polska nazwa to nadwozie uniwersalne.
SWB
(ang. Short Wheelbase) - skrócony rozstaw osi, anglojęzyczne oznaczenie stosowane dla skróconej wersji samochodu osobowego.
Światła drogowe
Określenie świateł służących do jazdy pozamiejskiej. Własności świetlne powinny zapewnić dobre oświetlenie drogi na co najmniej 100 m przed pojazdem. Światłość wszystkich świateł drogowych nie może być mniejsza niż 30 000 kandeli i nie może przekraczać 225 000 kandeli.
Światła mijania
Określenie świateł służących do jazdy miejskiej i do mijania pojazdów poza terenem zabudowanym. Własności świetlne powinny zapewnić dobre oświetlenie drogi na co najmniej 40 m przed pojazdem i nie powodować oślepienia innych użytkowników drogi. W Polsce obowiązują światła asymetryczne (od połowy 1976 r), które oświetlają prawą część drogi na większą odległość niż lewą część.
Świeca zapłonowa
Nazwa elementu realizującego przeskok iskry elektrycznej, od której zapala się sprężona w cylindrze mieszanka paliwowo-powietrzna. Konstrukcję świecy opracował i opatentował w 1902 roku Robert Bosch. Obecnie stosowane są świece zapłonowe o zróżnicowanej budowie i wymiarach. Głównym parametrem świecy jest tzw. wartość cieplna
Świeca żarowa
Ogólne określenie elementu grzewczego wykorzystywanego do podgrzewania powietrza w komorze spalania silnika ZS. Świeca żarowa zasilana jest z akumulatora i włączana jest bezpośrednio przed rozruchem zimnego silnika.
Szerokość całkowita pojazdu
Szerokość całkowita pojazdu (na ilustracji wymiar B) jest to odległość między dwoma płaszczyznami stycznymi do skrajnych bocznych punktów poprzecznego obrusu pojazdu. Tak określona szerokość nie obejmuje zewnętrznych lusterek bocznych. Wymiar ten podawany jest zwykle w milimetrach.
Szkielet nadwozia
sztywna konstrukcja, składająca się z trwale połączonych ze sobą metalowych profili otwartych i zamkniętych (stalowych lub aluminiowych)