Encyklopedia samochodu
Hasła na: Z
Zapłon iskrowy

Ogólne określenie zapłonu elektrycznego, polegającego na spowodowaniu wyładowania iskrowego, od którego zapala się sprężona mieszanka paliwowo-powietrzna w cylindrze silnika.
Zawieszenie kół

Ogólna nazwa zespołu elementów łączących osie kół pojazdu z jego kadłubem. Do zadań tego zespołu należą przenoszenie sił pochodzących od drogi, ograniczenie sił dynamicznych przenoszonych na kadłub oraz przemieszczeń pionowych i kątowych oraz tłumienie drgań kadłuba.
Zawieszenie niezależne

Zawieszenie niezależne charakteryzuje się tym, że prawe i lewe koła jednej osi nie są mechanicznie powiązane ze sobą i mogą niezależnie od siebie zmieniać położenie względem kadłuba pojazdu. Poprzez dobór wymiarów i ustawienia elementów wodzących zawieszenia niezależnego można uzyskać odpowiednie warunki współpracy opony z jezdnią. Mniejsza masa całego zespołu umożliwia zmniejszenie sztywności zawieszenia i tym samym osiągnięcie wyższego komfortu jazdy. We współczesnych samochodach osobowych stosowane są liczne rodzaje niezależnych zawieszeń kół, które znacznie różnią się budową i własnościami.
Zawieszenie sprzężone

Ogólna nazwa zawieszenia kół, które łączy w sobie cechy obu znanych wcześniej rodzajów zawieszeń (zależnych i niezależnych). Stosowane jest jako zawieszenie tylne w pojazdach z napędem na koła przednie. Składa się z dwóch wahaczy wzdłużnych, które zostały połączone poprzeczną belką. Belka ta znajduje się między osią kół pojazdu a osią obrotu wahaczy. Z takiego położenia wynika, że belka ta musi być podatna na skręcanie wymuszane przez względne przemieszczenia kątowe prawego i lewego wahacza. Może więc pełnić także rolę stabilizatora. Zaletami tego rozwiązania jest mała liczba części składowych, co wiąże się z małą masą i wymiarami.
Zawieszenie zależne

Zawieszenie zależne charakteryzuje się tym, że prawe i lewe koła jednej osi osadzone są na wspólnym elemencie, którym może być belka osi (gdy oś nie jest napędzana) lub sztywny most napędowy. Zmiana położenia jednego z tych kół, wywołana nierównością drogi, automatycznie wymusza zmianę położenia drugiego koła. Wadą zawieszenia tego typu jest też stosunkowo duża masa elementu łączącego koła, co z kolei wymusza zwiększenia sztywności zawieszenia i pogarsza płynność ruchu samochodu. Stosunkowo prosta konstrukcja i duża wytrzymałość takiego zawieszenia powoduje, że są stosowane w samochodach terenowych i ciężarowych.
Zawory

W czterosuwowych silnikach spalinowych stosowane są zawory dolotowe i wylotowe. Są to zawory typu grzybkowego, a ich zadaniem jest sterowanie przepływem czynników gazowych w przestrzeni roboczej poszczególnych cylindrów silnika. Liczba zaworów oraz ich rozmieszczenie są podstawowymi cechami układu rozrządu każdego silnika.
Zbieżność kół jezdnych
Zbieżnością określa się różnicę odległości krawędzi obręczy kół jezdnych mierzoną przed osią oraz za osią kół. Wartość zbieżności jest dodatnia gdy wymiar mierzony przed osią koła jest mniejszy niż za osią. Zbieżność ujemną nazywamy rozbieżnością. Pomiaru zbieżności (w mm) dokonuje się dla pojazdu nieobciążonego, na wysokości osi kół ustawionych do jazdy na wprost w płaszczyźnie równoległej do powierzchni jezdni.
Zespół napędowy

Ogólne określenie kompletu montażowego, w skład którego wchodzi silnik, sprzęgło główne oraz skrzynia przekładniowa. Zespół ten jako całość zawieszony jest elastycznie w komorze silnikowej nadwozia samonośnego lub na ramie.
ZEV
(ang. Zero Emission Vehicle) - skrót określający pojazd o zerowej emisji spalin.
ZI

Ogólne określenie zapłonu elektrycznego, polegającego na spowodowaniu wyładowania iskrowego, od którego zapala się sprężona mieszanka paliwowo-powietrzna w cylindrze silnika.
ZW
Zwrot wewnętrzny - (inaczej Dolne martwe położenie lub DMP) jest to punkt, w którym tłok silnika jest najbardziej oddalony od głowicy, a maksymalnie zbliżył się do wału korbowego. W położeniu tym tłok, korbowód i oś wału korbowego leżą w jednej linii.
Zwis przedni

Określenie odległości między dwiema pionowymi płaszczyznami równoległymi, z których jedna przechodzi przez środek przedniego koła jezdnego s druga jest styczna do skrajnego przedniego punktu samochodu.
Zwis tylny

Określenie odległości między dwiema pionowymi płaszczyznami równoległymi, z których jedna przechodzi przez środek tylnego koła jezdnego s druga jest styczna do skrajnego tylnego punktu samochodu.
Zwrot wewnętrzny
(inaczej Dolne martwe położenie lub DMP) jest to punkt, w którym tłok silnika jest najbardziej oddalony od głowicy, a maksymalnie zbliżył się do wału korbowego. W położeniu tym tłok, korbowód i oś wału korbowego leżą w jednej linii.
Zwrot zewnętrzny
(inaczej Górne martwe położenie lub GMP) jest to punkt, w którym tłok silnika znajduje się najbliżej głowicy, a jest najbardziej oddalony od wału korbowego. W położeniu tym tłok, korbowód i oś wału korbowego leżą w jednej linii.
ZZ
Zwrot zewnętrzny - (inaczej Górne martwe położenie lub GMP) jest to punkt, w którym tłok silnika znajduje się najbliżej głowicy, a jest najbardziej oddalony od wału korbowego. W położeniu tym tłok, korbowód i oś wału korbowego leżą w jednej linii.